- 1858 YILINDA HEİNRİCH BARTH TASVİRİYLE KODİL KÖYÜ -
- (DİBEKLİ - GÜMÜŞKAYA) -
Alman seyyah 1821 doğumlu Heinrich Barth diplomat olarak 1858 yılında Gümüşhaneye gelmiştir. 1865 yılında vefat etmiştir. Barth’ın, Gümüşhane ile ilgili izlenimlerine 1860’da Got - ha’de basılan “Reise Von Trapezunt Durch Die Nördliche Hälfte Klein-Asi-en Nach Scutari im Herbst 1858” adlı kitapta yer vermiştir.
Necmettin ALKAN Yazısı, "Avrupalı Seyyahların Tasvirlerinde Gümüşhane ve Çevresi" Barth'ın Kodil Köyü ile ilgili tasviri aşağıdadır.
Ardasa (Torul) 'yı geçtikten sonra Gümüşhane’ye gitmek için yola çıkan Barth, güneydoğu istikametini takip ederek bir darboğaza ulaşmıştır. Burasını geçtikten sonra vadinin tekrar genişlemeye başladığını yazan seyyah, gördüklerini kalemine şu şekilde yansıtır:
“Vadide karaağaçlarla birlikte tarım alanı görülmekteydi. Vadiyi çevreleyen dağlar farklı şekilde sarp olmaya başlamış ve karşı taraftakiler gözü yanıltacak şekilde hisara benziyordu. Gerçekten de ilk bakışta iki büyük hisar görünüyormuş gibi geldi, devamında bunların tabiî kaya şekilleri olup olmadıkları konusunda pek emin değildik. Sağımızda tepenin eteğinde bir dizi han gördük. Bunlar şu anda tamamen boş görünüyor. Fakat yersiz yurtsuz gezginler için kapıları sonuna kadar açık duruyor.
Gümüşhane istikametine giden yol boyunca Aradasa Çayı’nı geçerek kayalığa doğru tırmanmaya başlıyoruz. Bu patika yol oldukça engebeli ve keçilerden başka hiçbir yaratığın yürümesi için uygun değildi. Vadinin kavuştuğu noktada kaya bloğunun üzerinde küçük bir kilise görünüyordu. Bu engebeli çevrede ve olumsuz şartlarda yerli halkın gayretini gördük. Vadinin kavuştuğu bu noktadan itibaren takriben bir saat kadar dar, ama dikkatli şekilde işlenmiş olan gerçekten güzel bahçelerden geçtik.
Vadi belli bir mesafeden sonra daralıp tekrar açılmış ve meyve bahçeleriyle dolmuş alanlara rastladık. Bunlara küçük bir sulama sistemiyle su sağlanmaktaydı. Ayrıca buğday, arpa ve mısır yetiştiriliyor. Burada tam bahçe köyü olarak adlandırılabilecek Kodil Köyü bulunmaktadır. Yol üzerinde görünen aslında Kodil bahçeleriydi, köy dağınık olarak daha yukarıda bulunmaktaydı.”
Geceyi vadideki bir evde geçiren ve ertesi günü nehrin sol tarafından yukarıya doğru kayalık dar yoldan seyahatine devam eden Barth’ın belirttiğine göre, burada birbirinden nefis ağaçlar kayalıklara adeta can vermiştir. Fakat ilerleyen güzergâhta ağaçlıkların yerini sütleğen otu ve devedikeniyle kaplı bir arazi alır. Küçük derelerin birleşmesiyle oluşan çayın üzerine şık bir köprü inşa edilmiştir. Bunun üzerinden geçilerek güneye doğru Erzincan istikametine gidilmektedir.
Fotoğrafı Büyütmek İçin Üzerine Tıklayın
Google Earth Görüntüsü - 1858 Yılındaki Karakalem Çizim
Bu resim 1858 yılında Hernrich Barth tarafından çizilmiştir. Köyün bölünmeden önceki eski adı Kodil olup bölündükten sonra Dibekli (Aşağı Kodil) ve Gümüşkaya (Yukarı Kodil) olmuştur. Bu resimde ise Dibekli Köyü'nden bir kare çizilmiştir.
Aşağıda yer alan bilgiler ise bir başka seyyah A.D. Mordtmann tarafından kaleme alınmıştır.
Andreas David Mordtmann:
Alman seyyah 1811 doğumlu 1879 öldü ve araştırmacıdır. Anadolu’da diğer bir Alman araştırmacı Heinrich Barth ile arkeolojik inceleme - lerde bulunmuştur. “Anatolien, Skizzen. Und Reisebriefe Aus Klenaisen (1850- 1853)” adlı eserinde, geçtiği yerler ve Trabzon-Erzurum yolu - nun yapımı hakkında bilgi vermektedir. Kitap, 1925’te Hannover’de basılmıştır.
Alman seyyah Andreas David Mordtmann Araştırmacı olarak 1853 yıllarında geldiği Gümüşhane'deki izlenimleri sonucu köyümüz Kodilbahçe ile ilgili kısa bir bilgi.
