- DİBEKLİ (KODİL) KALESİ -

(Dibekli (Kodil) Castle)
( Dibekli Köyü / Gümüşhane )



Gümüşhane merkez Dibekli Köyü sınırları içerisinde ve deniz seviyesinden 1400 metre yükseklikte yer alan Kodil Kalesi yerli ve yabancı kaynaklardan yapılan araştırmalara göre IV. Haçlı Seferi (1202-1204) sırasında Trabzon üzerinden Torul'a saldırı gerçekleştiren Cenevizliler Torul'u aldıktan sonra ilçenin birçok yerinde kaleler ve haberleşmede kullanılan ateş kuleleri inşa ettikleri ve kervan yolu üzerinde bulunan Kodil Kalesininde bu kalelerden bir tanesi olduğu bilinmektedir (13. yy). 

İspanya Kralı'nın Timur'a elçi olarak gönderdiği Clavijo, 1404 yılının 27 Nisan´ında Trabzon´dan Erzincan´a olan seyahatini anlatırken, bölgenin 1361'den beri sıcak savaşın içinde olduğunu da söylemektedir.

Bu savaşlardan kısaca bahsedecek olursak, 1361 yılının Ekim ayında Erzincan’dan gelip Kodil kalesini 16 gün kuşatan Ahi Ayna Bey’in bir netice elde edemeden geri dönmeside bu savaşlardan bir tanesi idi. 13. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Kodil Vadisi özelliklede Coloşana bölgesinde Türkler ve Rumlar arasında kanlı sıcak savaşlar yaşanmıştır. Bu savaşlar neticesinde Kodil ve Coloşana bölgelerinin yanı sıra Trabzon-Erzincan arası kervan yolunun güvenliğini sağlayan Kodil Kalesi birçok kez el değiştirmiştir.

Türk akınlarına karşı çaresiz kalan ve bu akınları azaltmak için Trabzon İmparatoru III. Aleksios Megas Komnenos’un kurduğu akrabalık ilişkileri Türklerin bir kısmının Trabzon’a yönelik emellerini durdursa da tamamını engelleyememişti.

Nitekim 1361’de Ahi Ayna Bey’in almayı başaramadığı Kodil kalesinin düşmeside buna bir örnekti. Mart 1368’de Eretnalıların Şarki Karahisar Emiri olan Kılıçarslan, Zigana’nın güneyindeki Rum kuvvetlerine saldırınca III. Aleksios da ordusuyla bölgeye gelmişti. Trabzon kralının Türkmenlere bir savaş yapıp yapmadığı ya da bu seferden nasıl bir sonuç aldığı muammadır. Bununla birlikte ertesi yıl Kodil’in kaybedildiğini yazarken aslında bir neticeye ulaşamadıkları ve Şarki Karahisar Emiri Kılıçarslan'a kaybettikleri buradan anlaşılmaktaydı..

16 Nisan 1374’te ise Kodil’i tekrar sınırlarına dahil eden III. Aleksios’un bu zaferi fazla sürmemiş, kısa süre sonra Türkler bölgeyi tekrar ele geçirmiştir.

(Not: 13. yy'da Torul/Dorila'yı yöneten ve Torul Kalesine hükmeden Kabazite ailesi Coloşana'yı Torul/Dorila'nın başkenti olarak göstermekteydi, ayrıca kervan yolu üzerinde olmasından dolayı da Kodil Kalesi bu bölge için önem arz etmekte idi.)

Sarp ve büyük bir ana kaya üzerine kurulan bu Kale stratejik bir konuma sahip olup Altınpınar-Şiran-Torul-Gümüşhane Kervanyolu bağlantısının merkezinde hem savunma hemde yol güvenliğini sağlamak amacıyla kurulmuştur.


Bununla beraber geçen zaman çerçevesinde çeşitli İmparatorlukların eline geçen kalenin çevresinde değişik dönemlere: Roma, Bizans, Arap Beylikleri, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait pişmiş toprak kaplara, göz yaşı şişeleri, ikonalar, takılar, koku kapları, çini parçaları, cam gereçler ve sikkelere rastlanmıştır. 
Kalenin dışındaki kayalar üzerindede gözcü kuleleri bulunmaktadır. Kale içerisinde ise düzgün tabanlı, duvarları nişli mekanlar bulunmaktadır. Ayrıca kale çevresinde taş basamaklar, yuvarlak bir yapı kalıntısı ve birde su deposuna yer verilmiştir.


- KALEDEN GÖRÜNTÜLER -